هر روز با مثنوی

داستان خر بِرَفت

روزی صوفی ای از راه رسید و خانقاهی دید و تصمیم گرفت در خانقاه بماند و خرش را به خادم خانقاه داد و کمی هم به خرش غذا داد اما افرادی که در خانقاه بودند مدتی بود که فقیر و بی چیز شده بودند و هرکس به خانقاه بدون آنکه آن شخص بفهمد خرش را می فروختند و هنگامیکه صوفی به خانقاه آمد بدون آنکه صوفی بفهمد صوفیان خر صوفی را فروختند و برای او خوراکی برای شام گرفتند و به او گفتند امشب، شب شادی و شادمانی و پایکوبی است و نداری و گرسنگی تمام شده است:

                    صوفی در خانقاه از ره رسید................................................................. مرکب خود برد در آخور کشید

                    از سر تقصیر آن صوفی رَ مه................................................................. خر فروشی درگرفتند آن همه

                    هم دران دم آن خرک بفروختند.............................................................. لوت آوردند و شمع افروختند

                    و لوله افتاد اندر خانقه......................................................................... که امشبان لوت و سماعست و شَرَه

صوفی که از راه دور آمده بود و خسته بود فکر می کرد فرصت خوبی نصیبش و حالا حالا ها چنین فرصتی دیگه نصیبش نمی شود؛همانطور که صوفیان با او گرم گرفته بودند در همین حین شام را خوردند و پس از شام مُطرب شروع به نواختن و آواز کرد و صوفیان شروع کردند و صوفی نیز گفت:خر برفت و خر برفت و خر برفت،غافل از آنکه خری که رفته خر خودش است:

                   و آن مسافر نیز از راه دراز..................................................................... خسته بود و دید آن اقبال و ناز

                   لوت خوردند و سماع آغاز کرد................................................................ خانقه تا سقف شد پر دود و گرد

                   چون سماع آمد ز اول تا کران................................................................ مطرب آغازید  یک ضرب گران

                  خر برفت و خر برفت آغاز کرد ................................................................ زین حرارت جمله را انباز کرد

                  از ره تقلید آن صوفی همین.................................................................. خر برفت آغاز کرد اندر حَنین

وقتی عیش و نوش به پایان رسید شب هم به پایان رسیده بود و صوفی بعد از خداحافظی با صوفیان به سراغ خرش رفت اما دید خرش نیست، پس فکر کرد که کار خادم باشد خادم را یپدا کرد و از او پرسید اما خادم گفت:کار من نبوده بلکه کار صوفیان بوده.

صوفی به او گفت:پس چرا به من نگفتی؟خادم به او گفت:شما اینقدر درگیر شادی و شادمانی بود.صوفی گفت:تو راست میگویی اشتباه از من بوده که تقلید بی جا کردم:

                  گفت وا الله آمدم من بارها.................................................................. تا تو را واقف کنم زین کارها

                  تو همی گفتی که خر رفت ای پسر.....................................................  از همه گویندگان با ذوق تر 

                  گفت آن را جمله می گفتند خوش........................................................ مر مرا هم ذوق آمد گفتنش

                  مر مرا تقلیدشان بر باد داد.................................................................. که دو صد لعنت بر آن تقلید باد

 

 

                                                                                                                                                         مثنوی مولوی،دفتر دوم